Gün geçmiyor ki bir kadın cinayeti duymayalım. Sadece ülkemizde değil dünyanın her yerinde hemen her saniye onlarca kadın öldürülüyor. Çoğunlukla erkeklerin işlediği cinayetler bunlar… Kadınlara yönelik nefretin, öfkenin çeştili nedenleri olabilir. Hiçbiri öldürülmelerine haklılık kazandırmayan bu duygulara sahip olan erkeklerin bu cinayetleri işlemesi bizim için üzüntü kaynağı olsa da şaşırtıcı gelmiyor.
TARİHİN GÖRDÜĞÜ EN KORKUNÇ KADIN KATİLİ
Ancak tarihte öyle bir kadın katili var ki eşi benzeri görülmemiştir, duyanı da çok şaşırtmıştır. Adı geçince hala ülkesinde tüyleri diken diken eden Transilvanyalı Kontes Elizabeth Báthory tarihin gördüğü en korkunç kadın katiliydi. Öyle ki adı ‘Kan Kontesi’ne çıkmıştı.
Yüzyıllar geçmesine rağmen hakkındaki araştırmalar günümüzde de sürüyor, yeni yeni bilgiler ortaya çıkıyor. Bazı yanlış bilgiler düzeltilyor bazı doğru sanılan bilgilerin yanlış olduğu ortaya çıkarılıyor. Ama neredeyse 500 yıldır Kan Kontesi konuşulmaya devam ediyor. İşte öyküsü:
KURBANLARI STATÜSÜ DÜŞÜK KADINLARDI
“Kan Kontesi” (1560-1614) genellikle, para amaçlı cinayet işleyen “kara dullar” veya “zehirleyici bakıcı” kadın seri katillerin aksine ilk atipik ve çok nadir görülen patolojik hedonist şehvet düşkünü kadın seri katil olarak tanımlanır. Kurbanları siyasi rakipleri ya da yakınları değil, hizmetinde çalışan masum köylü kızları ya da sorumluluğuna verilen, düşüşte olan küçük aristokrat ailelerin kızlarıydı.
YÜZLERCE KURBANI VAR…BAKİRE KIZLARIN KANINDA BANYO YAPMAK İÇİN…
Báthory hikayesinin ve “Kan Kontesi” lakabının merkezinde yaşlanan cildinin güzelliğini beslediğine inanarak bakire kızların kanıyla banyo yaptığına dair iddialar vardı. Kontes, 650 kadar kızı öldürmekle suçlanıyordu; bunların çoğu, Kontes’in yıkanması için kanları akıtılmadan önce en vahşi ve acımasız şekilde işkence edilerek öldürülüyordu.
Elizabeth 1560 yılında Macaristan’da, Kutsal Roma İmparatorluğu’nun doğu bölgelerine (bugün Macaristan, Slovakya, Çekya, Avusturya, Romanya, Almanya ve Polonya) hakim olan güçlü ve zengin Báthory ailesinin Transilvanya kolunda dünyaya geldi.
Kontes Elizabeth’in günümüze ulaşan gençlik portreleri, saçları yüksek ve zeki görünen alnından geriye doğru toplanmış, dumanlı badem biçimli gözleri ve şehvetli dudaklarıyla güzel bir kadın göstermektedir. Yine de ağzında zalim bir kıvrım vardır ve yüzü, altında yatan öfkeye ihanet eden asık suratlı bir huysuzluk yayar.
Kendisinden beş yaş büyük zengin bir Macar Kontu olan Ferenc Nadasdy ile 1575 yılında on beş yaşındayken anlaşmalı olarak evlendirildi. Bu evlilik mutlu bir beraberlikti. “Güçlü çift” Prag, Viyana ve diğer şehirlerde geniş bir şato, malikane ve saray ağına hükmediyordu. Taşradaki malikânelerinde ve şatolarının duvarları içinde, hizmetkârları ve köylüler üzerinde ölüm kalım yetkisine sahiptiler. Elizabeth, kocası yıllarca güneyde Türklerle savaşmak için uzaklarda olduğu için sık sık yönetimde tek başına kalıyordu. 1604’te hastalıktan ölene kadar şiddetli bir savaşçı olarak seçkin bir ün kazandı.
KORKUNÇ İŞKENCELERLE ÖLDÜRDÜ
Efsaneye göre, Elizabeth ergenlik çağından itibaren gücünü, çoğu köylü kızlardan oluşan hizmetkârlarına en korkunç ve sadist yöntemlerle işkence ederek öldürmek için kullandı; cinsel organlarını mumla yaktı; onları ısırarak öldürdü; ağızlarını kendi elleriyle yardı; ısıtılmış metal çubuklar ve perçinlerle yaktı; kırbaç, sopa veya demir çubuklarla dövdü; kesmek ve bıçaklamak; onları çıplak olarak karın içine atmak ve üzerlerine dondurucu su dökmek, ya da kaynamış su dökmek ve derilerini parçalamak; içi çivili asılı fıçılara çekmek ve aşağıda kanlarında duş alırken onları sallamak ve yuvarlamak; sarımsak presi benzeri bir aletle kanlarını akıtmak.
Otuz beş yıllık bir süre içinde 650 kadar kız ve genç kadının öldürüldüğü ve Elizabeth’in 1610’da elli yaşındayken tutuklanmasından önceki son on yılda en az 37 ila 51 kızın öldürüldüğü, Elizabeth’in sadece köylü kızları değil soylu kızları da öldürmeye başladığı iddia edildi. Bu durumun onun çöküşüne yol açtığı söylenir.
Çok sayıda şikayet ve suçlamanın ardından, 1610 yılının Noel tatilinde kalesi yetkililer tarafından basıldığında, avluda ve kulenin bodrumunda parçalanmış kız cesetlerinin bulunduğu bildirildi. Efsaneye göre, tutuklama ekibi Elizabeth’in odasına girdiğinde Elizabeth bir taburenin üzerinde oturmuş, önünde secde eden bir kızın parçalanmış cesedini çiğnerken bulunmuştur. Macar yetkililer Elizabeth’in hayatının geri kalanında, yemek için sadece küçük bir açık limanı olan bir kale dairesinde duvarlarla çevrili kalmasını emretti. Dört yıl sonra, efsanevi zalim güzelliğini hala koruyarak elli dört yaşında öldü.
Elizabeth Báthory’nin gerçek hikâyesi ise biraz daha karmaşık ama yine de ayrıntılarıyla dehşet verici.
ARKA PLAN
Aslında Elizabeth Báthory’yiaz daha hiç duymayacaktık. Çünkü duruşması 1611’de uzak bir Slovakya kasabasında gizlice yapıldı ve güçlü ailesi hemen kayıtları gizledi. Bu konuda haber yapacak hiçbir gazete, dergi yoktu. İktidardaki ailelerden hiçbiri akrabalarına yöneltilen korkunç suçlamaların ayrıntılarının kamuoyunun incelemesine açılmasını istemedi; Elizabeth’in mülklerine kraliyet tarafından el konulmasını ya da kraliyetin ailesine olan borçlarının iptal edilmesini de istemediler. Elizabeth’in mahkemeye çıkmasına bile izin verilmedi ve halka açık bir idam yerine, uzak şatolarından birinde bir odaya canlı canlı kapatıldı. Hizmetkârları ve suç ortakları onun yerini cellat koğuşunda alırken, Kontes’in kendisi de 1614 yazında yerde ölü bulunana kadar tuğlalarla örülü dairesinde gizlilik içinde yaşamaya devam etti.
Ailesi, Elizabeth’in ölümünden sonra mallarını açgözlülükle aralarında paylaşırken, işlediği suçların ve yargılamanın ayrıntıları kamu kayıtlarından kayboldu. İddianameler, duruşma tutanakları ve hükümler kapalı arşivlerde saklandı. Adı unutuldu.
Transilvanya dağlarında sadece kan içen bir kadın vampirle ilgili efsaneler ve halk hikayeleri dolaştı, ta ki iki yüzyıl sonra Bram Stoker gibi yazarlar tarafından ele alınıp, bir başka Transilvanya despotu olan Vlad “Kazıklı” Tepes-Dracul’dan esinlenerek Dracula şeklinde yeni bir hayat verilene kadar. (Elizabeth’in evlilik yoluyla uzaktan akraba olduğu ataları).
Elizabeth Báthory, ölümünden yaklaşık yüz yıl sonra, 1720 yılında bir Cizvit alimi olan Peder Laszlo Turoczy tarafından mahkeme kayıtları keşfedilmemiş olsaydı, sadece isimsiz bir canavar olarak kalacaktı. Turoczy, efsanevi dişi vampiri bir isim, kimlik, bir tarih ve işlediği suçların ayrıntılı açıklamalarıyla birlikte sadece Latince yayınlanan bir kilise kitabında geri döndürdü.
KAN BANYOSU EFSANESİ
1796’da Michael Wagener, Antropolojik Felsefe adlı kitabında, Elizabeth’in cilt bakımı takıntısı olarak kanla banyo yaptığı iddiasını geniş çapta duyuran ilk kişi olmuş ve bir oda hizmetçisinin Elizabeth’in saçındaki bazı tüylerin yerinde olmadığını fark etmesi üzerine Kontes’in onun kulağına öyle sert vurduğunu ve kızın burnundan Elizabeth’in yüzüne kan fışkırdığını belirtmiştir. Wagener’e göre Elizabeth kanı yüzünden sildiğinde cildinin gençleşmiş olduğunu fark etti. Wagener, o andan itibaren tüm vücudunu taze kanla yıkadığını ve bu amaçla 650 kadar kızı öldürttüğünü iddia etti.
Sorun şu ki, Báthory hakkındaki diğer tüm literatür okunduğunda, kan banyosu hikayesi farklı versiyonlara dönüşüyor; bunlardan en yaygın olanı, Elizabeth’in cariyesinin Kontes’in saçını tararken birkaç telini çektiği için vurulduğunu, bunun sonucunda doğrudan yüzüne vurulduğunu ve burnundan Kontes’in eline kan sıçradığını, Kontes’in kanı sildikten sonra cildinin daha yarı saydam ve genç hale geldiğini gördüğünü belirtiyor. Dahası, Elizabeth’in kanlarında yıkanmanın yenileyici gücüne inanması için kızların bakire ya da aristokrat kökenli olması gerekiyordu. Bu hikâyede doğru olmayan bir şeyler vardı.
Sıvı kanın hızla pıhtılaşarak banyo için pek de uygun olmayan yapışkan bir maddeye dönüşme eğilimi göz önüne alındığında, kanla yıkanmanın biyo-mekaniği de yeterince açıklanmamıştı.
KAN KONTESİ’Nİ YENİDEN KEŞFETMEK
1970’lere kadar Boston College Profesörü Raymond T. McNally, meslektaşı Radu Florescu ile birlikte, Dracul (“Şeytan” veya “Ejderha”) lakaplı Transilvanya prensi Vlad Tepes’in tarihi olan ve Bran Stoker’ın kurgusal vampirine “Drakula” adını verme ve onu bir Transilvanya kalesine yerleştirme kararına ilham veren tarihi figür Drakula’nın İzinde adlı çok popüler kitaplarının yazılmasına yol açan Macar ve Romen arşivlerine erişti. Drakula’nın İzinde’nin başarısının ardından McNally, Transilvanya’daki arşivlere geri döndü ve Elizabeth Báthory’nin davasına ait çok sayıda orijinal belge keşfetti.
Kan Kontesi’nin gerçekte hangi suçlarla itham edildiğini ancak 1983 yılında daha doğru bir şekilde öğrenmeye başladık ve kan banyosu ilk yıkılan efsane oldu. Duruşma kayıtlarının hiçbir yerinde kan banyosundan bahsedilmiyordu. Bu, 18. yüzyılda yazarlar tarafından alınıp kirli tarihe enjekte edilen yerel dedikodu ve folklordu. Ancak yine de, bu efsanenin nasıl kök saldığına dair olası açıklama Elizabeth’in gerçekte neye ilgi duyduğuna dair karanlık işaretler taşıyor: kurbanlarına işkence ettikten sonra kana bulandığı için kanla yıkandığı düşünülüyordu, sanki kanla yıkanmış gibi görünüyordu.
TUTUKLANMASINA GİDEN SÜREÇ
Elizabeth’in yanında çalışırken kaybolan kızlarla ilgili ihbar ve şikâyetler on yıllardır Kraliyet makamlarına ulaşıyordu. Kızlarını Elizabeth’in şatolarında çalışmaya gönderen çok sayıda ebeveyn, Kontes’in kızlarının kayboluşlarını tatmin edici bir şekilde açıklamadığına dair resmi şikayetlerde bulundu. Elizabeth’in emrinde çalışan köylü kızların zalimce işkence edilerek öldürüldüğüne dair haberler yıllarca ortalıkta dolaşmış olsa da, kimse bu durumla fazla ilgilenmedi. Birinin hizmetçilerini ölümle terbiye etmesi 1600’lerde aşırı zalimce ve ‘kabalık’ olarak algılanıyordu ama yine de bunu yapmayı tercih eden bir aristokratın ayrıcalığı olarak kalmaya devam etti. Ancak şimdi diğer aristokrat ailelerden, kızlarının Elizabeth Báthory’nin gözetimindeyken kaybolduğuna dair haberler gelmeye başlamıştı. Bunlar o kadar kolay görmezden gelinemezdi.
Tutuklanmasından bir yıl önce, azalan küçük soylu ailelerden yaklaşık yirmi beş genç kadın Elizabeth’in şatosunda kalmaya davet edildi. Bu küçük aristokrat ailelerden bazıları kızlarını Elizabeth’e göndermekten mutluluk duyuyor, Kontes’le kuracakları ilişki sayesinde ailelerinin prestijini bir şekilde yükseltmeyi umuyorlardı. Ancak kaldıkları süre boyunca kızların birçoğu ortadan kayboldu. Endişeli aileler kızlarının akıbetini araştırmaya başladığında, Kontes diğer kızlardan birinin mücevherleri için kızları öldürdüğünü ve intihar ettiğini bildirdi. Ailesi kızın cesedinin geri verilmesini talep ettiğinde Elizabeth bunu reddetti ve intihar sonucu ölen bir kişinin hemen kutsal olmayan bir yere gömülmesi gerektiğini söyledi. Diğer çoklu ölümlerin salgın hastalıklardan kaynaklandığını açıkladı ve bu kurbanların gizlice gömülmesinin nedeni olarak salgın paniği korkusunu gösterdi.
O RAHİP OLMASAYDI
Elizabeth’in 1610 yılında tutuklanmasına neden olan son olaylar, aşağıdaki köye bakan bir kalede hüküm sürdüğü Slovakya’nın Cachtice (Cséjthe) köyündeki bir kilisenin sorumluluğunu üstlenmek üzere Lutherci Rahip Janos Ponikenusz’un atanmasıyla başladı. Rahip Janos, kısa süre önce ölen önceki papazın yerine gönderilmişti. Yolculuğu sırasında, tıpkı bir korku filminde olduğu gibi, Janos Cachtice’ye yaklaştıkça köylülerin vampirlerle ilgili mırıldanmalarını, kasabadaki genç kadınların parçalandığını ve kaledeki kötülüklerle ilgili uyarıları duymaya başladı.
Efsaneye göre Janos öldürülen kızlarla ilgili ihbarları araştırmış, dikkatlice kanıt toplamış ve sonunda Kontesi kilise üstlerine ihbar etmiş, onlar da sivil yetkilileri çağırmışlardır.
1970’lerde Profesör McNally, Macar arşivlerinde Janos’un amirine yazdığı ve Elizabeth’in bir gece önce gece yarısı evinde kendisine saldırmak üzere altı görünmez kara kedi ve köpek gönderdiğini anlatan bir mektup keşfetti. Mektuba göre, “şeytanlar cehenneme gidin” diye bağırarak saldırıyı geri püskürtürken, hizmetkârlarından hiçbiri hayvanlardan hiçbirini görememiş. “Gördüğünüz gibi,” diye yazmıştı Janos, “bu şeytanın işiydi.”
Köylü ailelerden gelen şikâyetler büyük ölçüde göz ardı edilirken, soylu kızların kaybolduğuna dair ihbarlar o dönemde Bratislava’da bulunan Macar parlamentosu tarafından soruşturuldu (başkent Budapeşte Türk işgali altındaydı). Parlamentonun müfettişleri 1610 yılı boyunca hem soylu hem de sıradan çok sayıda tanıktan Kontes aleyhinde ifadeler topladı.
27 Aralık 1610’da, Rahip Janos’tan gelen acil raporlar ve yakın zamanda köyün gözü önünde kale duvarının üzerinden dört genç kadın cesedinin atıldığı haberiyle harekete geçen parlamento, Elizabeth’in amiri (ve evlilik yoluyla akrabası) Prens George Thurzo’ya Cachtice’ye gidip Elizabeth’in kalesine ve malikânesine baskın düzenlemesini ve Kontesi tutuklamasını emretti.
CESETLER BULUNUYOR
Noel mevsimiydi ve Kontes kasabadaki malikanesinde bayramı kutluyordu ki, 29 Aralık akşamı hizmetçilerinden biri, Hırvatistan’ın Rednek kasabasından Doricza adında genç bir kız, bir armut çalarken yakalandı. Öfkelenen Elizabeth, kızın çamaşırhaneye götürülmesini, çırılçıplak soyulmasını ve bağlanmasını emretti. Elizabeth ve kadın hizmetçileri sırayla Doricza’yı bir sopayla döverek öldürmeye çalıştılar. Elizabeth’in kanlar içinde kaldığı ve kıyafetlerini değiştirmek zorunda kaldığı bildirilmiştir. Doricza güçlü bir kızdı ve dayak sırasında ölmedi. Elizabeth kızı dövmekten yorulduğunda gece geç olmuştu ve sonunda kadın hizmetçilerden birine Doricza’yı bir makasla bıçaklatarak öldürttü. Kızın cesedi sürüklenerek dışarı çıkarıldı ve ertesi sabah ortadan kaldırılmak üzere avludaki bir kapının önüne bırakıldı. Hemen hemen aynı anda, Bratislava’dan iki günlük bir yolculuktan sonra, Prens Thurzo’nun baskın grubu eve geldi ve hizmetçilere kenara çekilmelerini emretti. Ekip avluya daldığında, öldürülen kızın kanlı, hırpalanmış ve hala sıcak olan cesediyle karşılaştı. Binada yapılan aramada malikanede vahşice öldürülmüş iki kızın daha cesedi bulundu. Söylendiğine göre, tepedeki şatoda yapılan bir başka aramada, Peder Janos’un daha önce gömmeyi reddettiği kulenin dibinde saklanmış çok sayıda çürümüş ceset bulundu.
Elizabeth Báthory Cachtice’deki şatosunda gözaltında tutulurken, hizmetçilerinden dördü -üç yaşlı kadın ve bir genç uşak- Thurzo tarafından yakındaki daha büyük Slovakya kasabası Bytca’daki iktidar merkezine götürülür ve orada sorgulanarak cinayetlerdeki suç ortaklıkları nedeniyle suçlanırlar.
Elizabeth Báthory 650 kadını (bilinen sayı budur)öldürmek suçundan yargılanır ama yüsekstatüsü onu idamdan kurtardı. Kendisine ait bir şatoda yaşamaya mahkum edildi. Şatodaki dairesinde duvarlarla çevrili yaşadı. Dış pencereler tuğlayla örülmüştü. Sadece havalandırma ve yemek için birkaç küçük açıklık onun dış dünyayla olan tek temasını sağlıyordu.
21 Ağustos 1614’te hapishane görevlilerinden biri Kontes’in yere yığıldığını gördü. Elli dört yaşında ölmüştür.
Sonraki yüz yıl boyunca Macaristan’da adının anılması yasaklandı ve 1720’de kimliği yeniden keşfedilene kadar Transilvanya’nın vampir ve canavar efsanelerinin sisleri arasında kayboldu.
Kimileri efsanevi Dracula’nın Elizabeth olduğunu söylerler.
